2 yaş, çocuğun daha bağımsız olduğu, kendi benliğini daha iyi kavramaya başladığı ve fiziksel ihtiyaçlarını karşılamada daha istekli ve rahat olduğu bir dönemdir. İlgi çekme, işbirliği veya sıklıkla karşı koyma tepkileri bu dönemde görülmektedir. Duygusal gelişimde 2 yaş sendromu diye adlandırılan bu dönemde ebeveyn çocuğun bu değişken davranışlarına nasıl tepki vereceğini bilmezse çatışma yaşanacaktır. Bu dönem çocuğun kendini ispat etmeye çalıştığı, ‘Ben de burada varım’ dediği bir dönemdir. Bu nedenle ebeveynle çatışma yaşanır. Bağımsızlığını ortaya koyma çabaları kişiliğini oluşturmak içindir. Ebeveyn bu davranışları kendine dönük algılamamalıdır. Bu dönemde çocuğun bazı davranışlarının görmezden gelinerek ilgisiz kalınması ve dikkatini başka konulara çekerek ilgisini farklı alanlara aktarması daha olumlu sonuçlar verecektir.
MOTOR GELİŞİMİ
- Parmak ucunda yürüyebilir.
- 2.5 yaş ile dengesini kaybetmeden dümdüz ileri koşar.
- Tahta küplerle altılı ya da sekizli kuleler yapabilir.
- Sağ elini ya da sol elini kullanacağı bu aylarda belli olur.
- Çok yakın tutarak kalem kullanabilir.
- Yaptığı resimler genelde karalama şeklindedir.
- Oyuncakları ileri geri itebilir. Yön bilinci gelişmiştir.
- Dengesini kaybetmeden yere çömelip desteksiz ayağa kalkabilir.
- Üç tekerlekli bisiklete oturur ama pedalları çeviremediği için ayaklarıyla iterek yürütür.
- Büyük düğmeleri ilikleyip çözebilir.
- Sayfaları teker teker çevirebilir.
- Toplara hafifçe tekme atabilir.
- Tuvalet eğitimine yavaş yavaş başlanabilir.
BİLİŞSEL, ALGISAL VE DİL GELİŞİMİ
- Artık kendine ait söyleyebildiği çocuk şarkıları vardır.
- 3’e kadar sayabilir.
- Zihinsel semboller geliştirmeye başlar. İsim ve nesnelere ait hızla gelişen bir sözcük hazinesi oluşur.
- 2 yaş dönemi sorgu çağı döneminin başlangıcıdır. 4 yaşa gelindiğinde bu dönem en üst seviyesine ulaşacaktır.
- Taklide dayalı oyunlar oynamaya başlayabilir. Bebek yedirmek, telefonla konuşmak gibi yetişkin davranışlarını taklit edebilir.
- En zor kavrayabildiği sözcükler kendi ile ilgili zamirlerin yerinde kullanılmasıdır.
- 2 yaşın sonuna 3-5 kelimeli cümleler kurabilir ve anlaşılmadıklarında hayal kırıklığına uğrarlar.
- Yabancılarla daha kolay anlaşılabilir ancak bazı kelimeleri yeterince net değildir.
- Çocuk dünyayı kendi ben – merkezli bakış açısından algılar.
- Karar vermede zorlanır.
- 2 buçuk yaşından itibaren fotoğraflarda kendisini tanıyabilir.
DUYGUSAL VE SOSYAL GELİŞİMİ
- Kardeşleriyle daha çok ilgilenmeye başlar.
- Aşırı duygulanma, yorgunluk ya da korku durumlarında anneye/babaya sıkıca sarılır.
- Paylaşmayı bilmez, her şeyin kendisine ait olduğunu zanneder.
- Kolayca kızar, sabırsızdır, öfkelenince ağlar.
- Benmerkezci oluşu herkesin kendisi gibi düşündüğünü ve algıladığını sanmasına neden olur ve empati kuramaz.
- Öfke nöbetleri geçirir (öfke nöbetlerini en çok ortaya çıkaran durum engellenmiş hissetme halidir).
2 YAŞ SENDROMU NEDİR?
Çocuklarda yaklaşık 1,5 yaşında başlayarak 3,5yaşına kadar devam eden zorlu bir dönemdir. Bağımsızlığını ispat etmeye ve kendi isteklerini kabul ettirmeye çalışan çocuk bu dönemde daha saldırgan ve inatçı tavırlar sergileyebilir. 2 yaşına kadar anne ve babasına bağımlı yaşayan çocuk yürüme ve konuşmanın başlamasıyla kendini ifade etme yollarını arar. Heyecanlarını, duygularını gösterir, utanma, otorite ile ilgili tepkiler, rekabet, ilgi çekme, işbirliği karşı koyma gibi sosyal tepkiler vermeye başlar. Edilgenlikten etkin bir birey haline dönüşür. Fakat hayat çocuk için hala daha karmaşıktır. Ne kendisini tam olarak anlatabilmekte ne de etrafını tam olarak anlamaktadır. Bu dönemdeki çocuklarda sürekli ağlama, başını duvara vurma, aşırı inatlaşma, bağırma, elindeki oyuncak, eşya vb. nesneleri fırlatma ve iştah kesilmesi görülebilir.
2 YAŞ ÇOCUĞUNA YAKLAŞIM NASIL OLMALI?
- Onunla konuşurken yetişkin dili kullanın. Doğru sözcükleri ve nasıl kullanıldıklarını duyarak öğrensin.
- Resimli kitaplardan çok hoşlanır; birlikte kitap okurken yanına oturup resimlerle anlattıklarınız arasında ilişi kurmasını sağlayabilirsiniz.
- Çatışma anlarında çocuğun dikkatini başka konulara çekerek ilgisini farklı alanlara aktarmaya çalışın. Endişeye kapılmayın. Bu dönemin geçici olduğunu unutmayın. Biraz sabırla sakin ve kararlı bir tutum izlenmesi yerinde olacaktır.
- Öfke nöbeti geçiren çocuğunuza sık sık sarılmayı ihmal etmeyin. Sakinleşecektir. Her zaman yanında ve güvende olduğunu hissettirin.
- Çocuğunuzu dinleyin ve göz kontağı kurun. Onu önemsediğinizi hissettirin ve duygularını anlamaya çalışın. Hatalarına değil olumlu davranışlarına
odaklanın. - Oyun oynayın. Onunla konuşun. Mutlaka yaşıtlarıyla bir arada olmasına olanak sağlayın.
- Çocuğunuza bu dönemde ‘zorla’ bir şey yaptırmaya çalışmayın. Yaşları ne olursa olsun çocukların da seçimleri olabileceğini ve saygı görmeleri gerektiğini hatırlayalım.
- Güvenliğini tehdit eden konular dışında çocuğunuza seçenekler sunarak kendi seçimini yapmasına fırsat verin.
- Bu dönemde inatlaşan çocukla inatlaşmak (güç yarışına girmek) öfke nöbetleri ve tatsız durumlar yaratmaktan başka işe yaramayacaktır. İkna etmeye çalışmak, mantıklı açıklamalar yapmak, ödüller önermek onu isteğinden vazgeçirmeyecektir. İsteğine saygı göstermeniz durumunda kendi kararı ile sizin yönlendirdiğinizi yapma şansı daha yüksek olacaktır.
