Stres hepimizin hayatında olduğu gibi çocuklarında hayatında yeri olan bir olaydır. Çoğu zaman bize stres yaratan olayları çocukların fark etmediğini sanıp onlarla konuşmaktan kaçınırız ama aslında biz büyükleri strese sokan pek çok olay onları da etkiler.
Nasıl ki bizlerin arkadaşlarımızla veya işimizde yaşadığımız sorunlar, üzerimizde stres yaratıp normal yaşantımıza taşınabiliyorsa, çocuklarında okulda, arkadaşlarıyla veya öğretmenleriyle yaşadığı, size göre önemsiz veya küçük görülen olaylar, onlara stres yaratabilir.
Okul değişimi, arkadaş çevresi değişimi, ev değişimi gibi çocukların var olduğu, alıştığı ve güven duyduğu çevrelerin değişmesi çocuklar için önemli bir stres faktörü olabilmektedir.
Stres bazen kendini saldırgan davranış olarak gösterirken, bazen de içe kapanma olarak görülebilir. Çocuğun içinde bulunduğu evreye göre strese verdiği tepkiler de farklılaşabilmektedir. Okul öncesi dönemde stres altındaki bir çocuk, önceden hoşuna giderek yaptığı aktiviteleri yapmak istemeyebilir. Ayrıca bu evrede, alt ıslatma, parmak emme, anne babadan ayrılmak istememe, içe kapanma, uyku sorunları gibi davranışlar görülebilirken, okul çağındaki bir çocukta ise bir önceki evrede görülen davranışlara geri dönüş, saldırganlık, uyku sorunları, şımarıklık, tırnak yeme, vücut ağrıları gibi davranışlar görülebilir.
Stres faktörü ile ilgili olaylar içe atıldığında karın ağrısı, mide bulantısı, baş dönmesi gibi fiziksel etkilerle de kendini gösterebilir. Aileler panik halinde tomografiler, ultrasonlar çektirirken sonuçlar hep temiz çıkmaktadır. Özellikle çevre değişiminin yaşandığı dönemlerde bu olay daha fazla görülür.
Peki çocuklarınızın stres altında olduğunu fark ettiğinizde siz neler yapabilirsiniz?
Öncelikle çocuğunuza rahatlatıcı telkinler verip ona güven vermeye çalışmalı, ona sevgi göstermelisiniz. Gün içinde boyama, oyun hamuru, oyun oynama gibi etkinlikler yaparken, duygularını ifade etmesini sağlayın. Gece yatmadan önce gününün nasıl geçtiğini, onu rahatsız eden bir olay olup olmadığını sormalı ve anlattıklarını sabırla dinlemelisiniz. Ayrıca merak edip size sorduğu konularda onu anlayabileceği şekilde açıklama yapmalı ve okul başarısı ile ilgili üzerinde baskı kurmamalısınız. Özellikle küçük çocuklarda dikkat süresi kısa olduğu için, okul sonrası evde çok fazla ders çalışmasını, ödev yapmasını beklemeyin. Ona başarabileceği küçük sorumluluklar verin ve başarısını pekiştirin. Birlikte zaman geçirin, çocuğun yaptığı olumlu şeylere odaklanın ve aile içi iletişiminize dikkat edin. Bazen stresin nedenin uzakta ararken aslında çok yakınımızda olduğunu gözden kaçırıyor olabiliriz.
Esra Enin
Uzman Psikolojik Danışman & Aile Danışmanı
Psikolojik Danışmanlık ve Aile Danışmanlık Merkezi
Elite Life Apartmanı, Daire 10, Kat 3
Mustafa Kemal Bulvarı
Gazimağusa
(Eski Kaliland Karşısı)
İletişim: 0533 885 70 85