Ve Fizik Tedavi Rehabilitasyonun Önemi..
Doktor Fizyoterapist
Beliz Belgen Kaygısız
belgenbeliz@hotmail.com
Skolyoz, omuganın gerek üst gerekse alt bölgelerinde görülebilen yana doğru eğriliğidir. Özellikle kız çocuklarının ergenlik dönemlerindeki hızlı büyüme sırasında daha sık rastlanan skolyoz birçok değişik nedenle ortaya çıkabilmektedir. Daha çok 10 yaş civarlarında görülen ve nedeni belli olmayan- idiyopatik- skolyozlar klinikte en çok karşılaştığımız türler arasındadır. Konjenital – yani doğuştan- olan skolyoz anne karnında meydana gelen bir nedenden dolayı oluşabilmektedir. Anne karnında geçirilen travmalar, enfeksiyonlar, vitamin eksiklikleri veya şeker hastalığı gibi faktörlerin buna sebep olduğu düşünülse de henüz tam olarak açıklanmamıştır. Çocukluk çağında görülen çocuk felci, beyin felci ve bazı kas hastalıkları da vücütta meydana getirdiği kas güçsüzlükleri nedeni ile skolyoza neden olabilmektedir.
Nedeni her ne olsa da skolyozda görülebilen belli başlı belirtilerin gözlemlenebilmesi bu rahatsızlığın erken teşhis edilmesi ve ilerlemesinin önlenmesi açısından çok önemlidir. Arkadan bakıldığında omurganın yana doğru eğilmesi, omuz ve kalçaların simetrik durmaması, kol duruşundaki asimetri, sırt ve bel ağrısı en çok görülen bulgulardır. Eğrilik arttıkça yorgunluk, nefes darlığı gibi bulgular da görülebilmektedir.
Skolyoz teşhisi fiziksel muayene ve çekilen röntgen ile konulur. Skolyozdaki eğrilik miktarı yaş, cinsiyet ve eğriliğin derecesine göre ilerleyebilir. Omurga eğriliğinin açısı tedavi yöntemi hakkında yol göstericidir. 20 derecenin altındaki eğriliklerde bol egzersiz yapmak ve yüzmek gerekmektedir. Eğer skolyoz derecesi 20 dereceyi aşarsa kişiye özel üretilen korselerle omurga desteklenmekte ve ek olarak hastanın egzersiz ve yüzmeye de yoğun şekilde devam etmesi gerekmektedir. Günümüzde eğriliğin ilerlemesini anlamlı derecede azaltan, efektif olarak yapılan korseler uygulanmaktadır. Ancak korsenin başarısı gün içindeki giyilme miktarına bağlı olmaktadır. Bu miktar kişini doktoru ve fizyoterapisti tarafından belirlenmektedir. Eğer eğrilik 40 derecenin üzerine çıkmışsa doktorun ameliyat kararı alması muhtemel oluyor.
Skolyozlu kişiye özel planlanmış fizik tedavi rehabilitasyon programı eğriliğin ilerlemesini önlemek için çok önemlidir. Rehabilitasyon programı kişiye özel egzersizlerin yanı sıra güzlük yaşam aktivitelerinde skolyoz riskini artıracak aktivitelerden korunma hakkına bilinçlenmeyi içermektedir. Rehabilitasyon programına dahilinde yüzme, su içi egzersizler ve hastaya özgü planlanmış ev programının da uygulanması çok önemlidir.
Özellikle okul çağındaki çocuklarda skolyoz ilerlemeden bunu fark etmek çok önemlidir. 7-8 yaşlarından itibaren her ailenin çocuklarını banyoda veya kumsalda sırt açık durumda omurgalarını incelenmesi oluşabilecek yüksek riskte eğriliklerin önüne geçilmesinde çok önemlidir. Sırttaki eğriliğe ek olarak, omuzlardaki veya kalçalardaki yükseklik farkı veya kürek kemiğinde dışa atıklık gibi durumlar da aileye bu konuda bir bulgu verebilmektedir. Erken tespit edilen eğrilikler kişinin ergenlik döneminde oluşabilecek artmış eğrilik açılarının önüne geçebilmektedir.
Doktor Fizyoterapist
Beliz Belgen Kaygısız
belgenbeliz@hotmail.com
01.05.2014